Khi bác sĩ đọc kết quả xét nghiệm của bạn và nói với bạn rằng : “ Men gan cao”. Đó là gì ? Như thế có nghĩa cơ thể bạn đã mắc bệnh gì? Có nguy hiểm không? Phải làm gì để giải quyết vấn đề “men gan cao” ? Một loạt câu hỏi xuất hiện trong đầu bạn.

1. “ Men gan”  là gì?

Gan là một tạng lớn nhất trong cơ thể. Trong gan có một hệ thống enzym rất hoàn chỉnh  để thực hiện hoạt động tổng hợp và chuyển hóa các chất protid, gluxit, lipid. Người ta gọi chung những enzym này là men gan. Các enzyme đó là  SGOT(AST), SGPT(ALT), GGT , LDH , một số thông số khác.

Trong gan, các enzym này có mặt trong tế bào gan. Mỗi ngày,  sinh lý cơ thể bạn  luôn luôn có những tế bào già chết đi và tế bào mới sinh ra,  Khi những tế bào gan chết đi thì enzym trong tế bào đó sẽ được giải phóng vào máu. Như vậy, trong máu của bạn luôn tồn tại một lượng men gan  nhất định.

Khi một hoặc nhiều hơn một trong số các enzym này có giá trị cao hơn giá trị bình thường, thì bạn sẽ được giải thích là “men gan cao”. Có nghĩa là vì một số nguyên nhân nào đó, lượng enzym được giải phóng vào máu nhiều hơn bình thường phản ánh một tình trạng các tế bào gan đang bị hủy hoại. Chỉ số men gan càng cao hơn bình thường đánh giá tình trạng tổn thương nhu mô gan càng nhiều.

2. Vậy: Cần làm gì khi men gan tăng cao

4 enzym chủ đạo để đánh giá tình trạng tổn thương của các tế bào gan đó là  SGOT, SGPT, GGT và LDH.

GGT - Gamma Glutamyl Transferase ( gamma GT) : Là một enzyme của màng tế bào, tham gia vào quá trình trao đổi các axit amin qua màng tế bào.

GGT có thể đựợc cọi là enzym đầu tiên chịu tác động một khi xảy ra các bệnh lý  gan và đường mật. Bình thường, men gan này tồn tại trong máu với giá trị bình thường là:

• Nam : 5-38 U/L
• Nữ : 5-29 U/L
• Trẻ nhỏ: 3 -30 U/L
• Trẻ sơ sinh : Lớn gấp 5 lần giá trị được thấy ở trẻ nhỏ.

Khi cơ thể bạn đang mắc một số bệnh như: Viêm gan , xơ gan do rượu, viêm gan nhiễm trùng, viêm gan mãn tính, áp xe gan,  kén sán lá gan, tăng lipid máu, xơ gan do mật tiên phát, viêm đường mật xơ hóa, sỏi mật, ung thư biểu mô đường mật…thì men gan này tăng lên cao hơn bình thường.

Ở người nghiện rượu, GGT thường gia tăng đơn độc ( không kèm theo tăng SGOT SGPT, LDH). Lượng enzym này trong máu tương ứng với lượng rượu hấp thụ. Theo dõi lượng enzym trong các lần xét nghiệm máu định kỳ, thường xuyên giúp bác sĩ đánh giá thói quen dùng rượu của bệnh nhân. Từ đây, xét nghiệm này cho phép phát hiện các bệnh nhân nghiện rượu song không chịu nhận mình nghiện rượu; theo dõi bênh nhân nghiện rượu, giúp chẩn đoán sớm các vấn đề gan mật ở bênh nhân nghiện rượu nhất là xơ gan do rượu và u gan.

LDH - Lactac DeHydrogenase : L à một enzyme trong tế bào xúc tác phản ứng chuyển hóa năng lượng . LDH có mặt nhiều ở  trong tế bào gan và  được giải phóng ra huyết tương khi có tình trạng hủy hoại tế bào gan.

Có khoảng 110 -210 U/L lượng LDH tồn tại trong máu

LDH chủ yếu tăng cao trong các tổn thương tế bào gan:Viêm gan nhiễm khuẩn, nhiễm độc., viêm gan do rượu, di căn gan, viêm gan do thuốc (rifampicin, salycylat, INH)

SGOT ( glutamat oxaloacetat transaminase ) hay ASAT ( aspartat transaminase )

S GPT ( glutamat pyruvat transaminase ) hay ALAT ( alanin transaminase )

3. Xem thêm: Men gan tăng cao cảnh báo dấu hiệu điều gì?

Chúng là các enzym có trong tế bào gan có vai trò cơ bản xúc tác cho những phản ứng sau:

Aspartat + α cetoglutarat GOT Oxaloacetat + Glutamat

Alanin  +  α cetoglutarat GPT Pyruvat + Glutamat

Các men gan này có  một lượng nhất định trong máu:

Khi có tình trạng tổn thương tế bào gan như viêm gan, u gan, xơ gan thì,  các men này tăng lên trong máu.

Xét nghiệm kiểm tra lượng men gan (SGOT. SGPT,LDH, GGT)  trong máu cho phép xác định một  bệnh lý gan và theo dõi tiến triển của bệnh. Tỉ lệ SGOT/SGPT >1 , kết hợp với tăng GGT và Globulin máu kèm giảm nồng độ antithrombin III (một yếu tố đông máu) gợi ý tình trạng xơ gan.

Những người nghiện rượu bia, đối tượng thường là nam giới thì men gan thường cao hơn bình thường.

Theo đó, không thể dựa vào chỉ số một men gan nào đó tăng mà tìm ra bệnh, mà phải kết hợp dựa vào chỉ số của các men gan khác .Men gan cao chỉ là một căn cứ tin tưởng hơn cho việc chẩn đoán bệnh chắc chắn, kết hợp với các triệu chứng của người bệnh. Cần lưu ý rằng các enzym này ( SGOT, SGPT, GGT,LDH)  không chỉ tồn tại duy nhất ở tế bào gan, mà nó còn có mặt ở trong tế bào của nhiều cơ quan bộ phận  khác như tim, thận,tụy , cơ khớp, hồng cầu, bạch cầu …. Do đó, khi nói men gan cao, chỉ thể hiện là gan “không khỏe”  chứ không chắc là chỉ mắc bệnh ở gan.

 Bạn cần biết:  Men gan cao nên ăn gì ?

Theo báo ĐS-PL ngày 1/5/2011